👥 مردم‌شناسی فراشبند — قومیت‌ها، زبان، جمعیت و بافت اجتماعی
شهرستان فراشبند، در جنوب استان فارس، علاوه بر پیشینهٔ تاریخی و آثار کهن، بافت اجتماعی و فرهنگی متنوعی دارد که آن را به یکی از مناطق منحصربه‌فرد در فارس تبدیل کرده است. در این مقاله به‌طور جامع به مردم‌شناسی فراشبند پرداخته می‌شود؛ از ترکیب قومیت‌ها و زبان‌ها تا جمعیت و سبک زندگی شهری و عشایری.
قومیت‌ها و گروه‌های اجتماعی
ایل قشقایی
بخش بزرگی از جمعیت فراشبند را ایل قشقایی تشکیل می‌دهد. این ایل که از بزرگ‌ترین ایلات ایران است، در نواحی جنوب و جنوب‌غربی فارس حضوری پررنگ دارد. قشقایی‌ها در محدودهٔ فراشبند به‌ویژه در بخش‌های روستایی و عشایری ساکن‌اند و اقتصادشان بیشتر بر دامداری، کوچ فصلی، و تولید صنایع دستی (قالی، گلیم، جاجیم) استوار است.
فارس‌ها
در شهر فراشبند و بخش‌هایی از روستاها، جمعیت قابل‌توجهی از فارس‌ها زندگی می‌کنند. آن‌ها غالباً کشاورز یا بازاری‌اند و در اداره‌ها و فعالیت‌های شهری نیز نقش عمده دارند.
لرها
گروه‌های کوچکی از لرها نیز در حاشیهٔ شهرستان حضور دارند که به‌طور تاریخی با ایل قشقایی و مردم محلی در ارتباط و تبادل فرهنگی بوده‌اند.
جمع‌بندی:
این هم‌زیستی قومیت‌ها سبب تنوع در موسیقی، پوشاک، آداب و رسوم و حتی آشپزی در فراشبند شده است.
🗣 زبان و گویش
ترکی قشقایی: رایج‌ترین زبان در میان عشایر و ایل‌نشینان. این زبان از شاخهٔ اوغوز زبان‌های ترکی است و در موسیقی محلی و شعر شفاهی نقشی اساسی دارد.
فارسی (با لهجهٔ محلی): در شهر و میان فارس‌ها، فارسی با لهجهٔ شیرازی–جنوبی رواج دارد.
لری: در میان گروه‌های کوچکی از لرها نیز لهجهٔ لری به‌کار می‌رود.
📌 در نتیجه، فراشبند محیطی چندزبانه است؛ در بازار شهر ممکن است هم‌زمان صدای فارسی، ترکی قشقایی و حتی لری شنیده شود.
👨👩👧 جمعیت و پراکندگی
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان فراشبند حدود ۵۰ هزار نفر گزارش شده است. از این تعداد:
بخش مهمی در مرکز شهرستان (شهر فراشبند) ساکن‌اند.
روستاها و مناطق عشایری سهم قابل‌توجهی از جمعیت را تشکیل می‌دهند.
👪 ترکیب سنی: جوانی جمعیت به‌ویژه در میان عشایر قابل‌توجه است، زیرا نرخ زاد و ولد بالاتر از میانگین شهری بوده است.
🏡 بافت اجتماعی و سبک زندگی
زندگی شهری
در شهر فراشبند، ساختار اجتماعی بر محور بازار، محله‌ها و نهادهای اداری شکل گرفته است. روابط اجتماعی قوی، مهمان‌نوازی و پایبندی به سنت‌های محلی از ویژگی‌های جامعهٔ شهری است.
زندگی عشایری
بخش مهمی از مردم فراشبند هنوز زندگی عشایری دارند و در کوچ‌های فصلی به ییلاق و قشلاق می‌روند.
ییلاق: نواحی خنک‌تر اطراف فارس.
قشلاق: دشت‌ها و مناطق گرم‌تر شهرستان.
این سبک زندگی موجب پیوند عمیق مردم با طبیعت و حفظ سنت‌های اصیل ایل قشقایی شده است.
همبستگی اجتماعی
در جامعهٔ فراشبند، ارزش‌هایی مانند احترام به بزرگان، کمک متقابل در کارهای کشاورزی و دامداری، و حضور پررنگ در مراسم مذهبی و آیینی (مانند عاشورا و نوروز) نقشی بنیادین دارند.
دین و مذهب
اکثریت مردم فراشبند مسلمان و شیعهٔ دوازده‌امامی هستند. آیین‌های مذهبی مانند عزاداری محرم، نذرهای محلی و جشن‌های مذهبی با شور و همبستگی برگزار می‌شوند.
مردم شناسی در آیینهٔ فرهنگ
ویژگی‌های مردم فراشبند در صنایع دستی (فرش، گلیم، جاجیم)، موسیقی (نواهای قشقایی)، خوراک محلی (دوغ، کباب، غذاهای گیاهی) و حتی در ساختار خانه‌های سنتی نمایان است. این تنوع فرهنگی، هویت اجتماعی فراشبند را غنی و متمایز کرده است.
فراشبند نمونه‌ای از هم‌زیستی چندقومیتی در جنوب فارس است؛ جایی که ایل قشقایی، فارس‌ها و لرها در کنار هم زندگی می‌کنند و زبان‌ها و سنت‌های متنوعی را به میراث گذاشته‌اند. ترکیب جمعیت شهری و عشایری، همراه با آیین‌های مذهبی و فرهنگی، سیمای اجتماعی ویژه‌ای به این شهرستان داده است. برای پژوهشگران مردم‌شناسی و گردشگران فرهنگی، فراشبند تجربه‌ای اصیل و آموزنده فراهم می‌آورد.
زبان غالب در فراشبند چیست؟
زبان ترکی قشقایی در میان عشایر و فارسی در شهر رایج است.
جمعیت شهرستان فراشبند چقدر است؟
حدود ۵۰ هزار نفر طبق سرشماری ۱۳۹۵.
چه قومیت‌هایی در فراشبند حضور دارند؟
عمدتاً ایل قشقایی، فارس‌ها و گروه‌هایی از لرها.
بدون نظر! اولین نفر باشید